۱۳ آبان ۱۴۰۴ویتامین دی (D) چیست
ویتامین دی (کلسیفرول) یک ویتامین محلول در چربی است، یعنی در بافت‌های چربی بدن ذخیره می‌شود. ویتامین دی به طور طبیعی در بعضی غذاها وجود دارد، به بعضی غذاها اضافه می‌شود و به صورت مکمل نیز در دسترس است. همچنین تابیدن اشعه فرابنفش (UV) نور خورشید به پوست باعث ساخت ویتامین دی در بدن می‌شود.
عملکرد ویتامین دی در بدن
ویتامین دی با افزایش جذب کلسیم در روده و تنظیم غلظت کافی کلسیم و فسفات در خون، باعث استخوان‌سازی طبیعی می‌شود. این ویتامین برای رشد و بازسازی استخوان ضروری است. کمبود ویتامین دی باعث می‌شود استخوان‌ها نازک، شکننده یا بدشکل شوند. ویتامین دی کافی از ابتلا به راشیتیسم (یک بیماری مربوط به رشد استخوان‌ها) در کودکان و استئومالاسی (نرم استخوانی) در بزرگسالان جلوگیری می‌کند. این ویتامین به همراه کلسیم، از افراد مسن در برابر پوکی استخوان محافظت خواهد کرد.
ویتامین دی باعث کاهش التهاب در بدن و بهبود فرایندهایی مانند رشد سلول، عملکرد عصبی-عضلانی، سیستم ایمنی و سوخت و ساز گلوکز می‌شود.
دریافت میزان کافی ویتامین دی با محافظت در برابر بیماری‌های زیر و کمک به درمان آن‌ها، به حفظ سلامتی ما کمک می‌کند:
بیماری قلبی و فشار خون بالا: ویتامین دی برای سلامت قلب و عروق و تنظیم فشار خون طبیعی مهم است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مکمل ویتامین دی ممکن است به کاهش سطح کلسترول خون و فشار خون بالا (دو عامل خطر اصلی بیماری‌های قلبی) کمک کند.
دیابت: ویتامین دی به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند.
عفونت‌ها و اختلالات سیستم ایمنی: ویتامین دی دارای خاصیت ضدالتهابی و تنظیم‌کننده سیستم ایمنی است.
زمین خوردن در سالمندان
برخی از انواع سرطان، مانند سرطان روده بزرگ، پروستات و پستان
مالتیپل اسکلروزیس (ام اس): بیماری که سلول‌های عصبی انتقال‌دهنده پیام از مغز به سایر قسمت‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
جذب ویتامین دی در بدن
در غذاها و مکمل‌ها، ویتامین دی به دو فرم اصلی ویتامین D۲ و ویتامین D۳ وجود دارد و هر دو فرم به خوبی در روده کوچک جذب می‌شوند. وجود همزمان چربی در روده، جذب ویتامین دی را افزایش می‌دهد.
کمبود ویتامین دی
هنگامی که میزان ویتامین دی دریافتی به مدت طولانی کمتر از میزان توصیه شده باشد، افراد دچار کمبود ویتامین دی می‌شوند.
کودکانی که کمبود ویتامین دی دارند ممکن است ضعف یا درد عضلانی داشته باشند.
در کودکان، کمبود شدید ویتامین دی به صورت راشیتیسم ظاهر می‌شود، این بیماری با اختلال در روند معدنی شدن بافت استخوان و در نتیجه نرم شدن استخوان‌ها و تغییر شکل اسکلت مشخص می‌شود. علاوه بر تغییر شکل استخوان و درد، راشیتیسم شدید می‌تواند باعث توقف یا تاخیر رشد، تشنج ناشی از پایین بودن سطح کلسیم خون، گرفتگی شدید عضلانی، مشکلات قلبی و بدشکلی‌های دندانی شود.
تغذیه طولانی مدت با شیر مادر بدون استفاده از مکمل ویتامین دی می‌تواند باعث بروز راشیتیسم در شیرخواران شود.
غنی‌سازی شیر (به عنوان منبع خوب کلسیم) و سایر غذاهای اصلی، مانند غلات صبحانه و مارگارین (کره گیاهی)، با ویتامین دی، به کاهش بروز راشیتیسم کمک می‌کند.
هرچند که کمبود ویتامین دی در بزرگسالان لزوما علامت‌دار نیست، اما چنانچه علائم و نشانه‌هایی داشته باشد، شامل موارد زیر است:
خستگی
درد استخوان
ضعف، درد یا گرفتگی عضلات
تغییرات خلقی، مانند افسردگی
در بزرگسالان و نوجوانان، کمبود شدید ویتامین دی می‌تواند منجر به استئومالاسی شود. در این بیماری، فرآیند بازسازی استخوان به طور ناقص یا معیوب انجام شده و در نتیجه استخوان‌ها ضعیف می‌شوند. علائم و نشانه‌های استئومالاسی شبیه علائم راشیتیسم، شامل تغییر شکل و درد استخوان، تشنج ناشی از پایین بودن سطح کلسیم خون، گرفتگی شدید عضلانی و بدشکلی‌های دندانی است.
